TOKSİK İLİŞKİLER

TOKSİK İLİŞKİLER

İlişkilerin, tarafları arada sırada zorlaması olağan bir durumdur. Her ilişkide birtakım zorlukları aşmak için uğraşmak gerekebilir ancak ilişkinin getirdiği stres katlanılamayacak boyuta geldiyse ve iş hayatınızı, arkadaşlıklarınızı ve hatta sağlığınızı olumsuz yönde etkiliyorsa ortada bir sorun var demektir.

İlişkiler iki kategoriden birine girer. Olumlu ya da sağlıklı ilişkiler, çiftin birbirini desteklediği, diğer kişiye empati ve şefkat gösterdiği ve her iki tarafın da vermeye ve almaya istekli olduğu ilişkilerdir.

 Olumlu ilişkiler her zaman mükemmel değildir, ancak çiftin anlaşmazlıkları olduğunda, karşılıklı olarak tatmin edici bir şekilde çözebilirler ve bir kişinin kendi isteklerini veya arzularını diğerine dayatmasıyla sonuçlanmaz.

Sağlıksız ilişkiler ise genellikle bir kişi için duygusal ve bazen fiziksel olarak zararlı oldukları için toksik olarak kabul edilir. Terim ilk olarak Lillian Glass tarafından 1995 tarihli Toksik İnsanlar kitabında kullanılmış ve çatışma, rekabet ve bir kişinin diğerini kontrol etme ihtiyacı üzerine kurulu bir ilişkiyi belirtmek için kullanılmıştır.

Toksik ilişkiler çatışmaya, rekabete ve kontrol etme ihtiyacına dayanır; kıskançlık, suçlama ve karşıdaki kişinin kendinden şüphe etmesini sağlamaya çalışma gibi işaretler içerir.

Toksik insanlar ilişkinin başlarında olumsuz yanlarını göstermezler. Genellikle son derece karizmatiktirler ve ideal veya mükemmel bir partner gibi görünürler. Sonra zamanla, gerçek yanlarını göstermeye ve partnerlerine karşı aşırı kontrolcü, talepkar ve duygusal olarak taciz edici olmaya başlarlar.

Araştırmalara göre, kötü bir evliliği sürdürmeye devam etmek kişinin stres seviyesini yükselterek kalp hastalıkları yaşama riskini artırıyor. Kişinin enerjisini tüketen bu tarz ilişkiler toksik ilişki olarak adlandırılıyor.

Bir ilişkinin toksik olup olmadığını fark etmek aylar hatta yıllar bile alabilir, en sık görülen işaretleri şunlardır;

İZOLASYON

Toksik kişi, desteği sınırlamak ve ilişkiye olan bağımlılığı artırmak için partneri ailesinden ve/veya arkadaşlarından izole etmeye, uzaklaştırmaya çalışır.

 Partneriniz sizi sevdiklerinizle vakit geçirmekten kasıtlı olarak alıkoyuyorsa ve hayatınızı yalnızca ona bağlı yaşamanızı istiyorsa bu durum toksik ilişkinin en büyük göstergesidir. Öte yandan ilişkinizde fazlasıyla yorulduğunuz için kimseyle görüşecek enerjiyi kendinizde bulamıyorsanız bu da ilişkiyi gözden geçirmeniz için bir işarettir.

 DEVAM EDEN ANLAŞMAZLIKLAR VE TARTIŞMALAR

Flört eden ve sevgili olan kişilerin küçük anlaşmazlıklar yaşaması yaygındır, ancak toksik ilişkiler öncelikle tartışmalara ve olumsuzluklara dayanır. Kontrol edici toksik partner her zaman diğer kişiyi azarlar, küçümser ve küçük düşürür, ve kendisinden bağımsız bir şey yapma girişimlerini eleştirir.

 SUÇLAMA

Toksik bir kişi, bir ilişkideki olumsuz şeyler ve olaylar için kişisel sorumluluk duygusuna sahip değildir. Partneriniz tüm iyi şeylerin kendisi tarafından geliştirildiğini düşünüp tüm kötü veya nahoş olayların sorumluluğunu üstlenmiyorsa ve bunların suçunu size yüklüyorsa bu toksik bir ilişkinin kritik bir işaretidir.

KISKANÇLIK VE DÜRÜST OLMAMAK

Toksik bir kişi, başkalarıyla flört ettiği, buluştuğu ve hatta cinsel ilişkiye girdiğini iddia ederek partnerini devamlı olarak suçlar. Ancak partnerini bu konularda suçlarken kendisi devamlı olarak bu tarz aldatıcı aktivitelerde bulunabilir.

İNKAR ETME VE ŞÜPHEYE DÜŞÜRME (GASLİGHTİNG)

Toksik bir kişi, diğer kişi üzerindeki manipüle edici etkisini göremez veya görmek istemez. Sorunları inkar ederler, diğer kişiyi sürekli kendisinden şüpheye düşürmeye çalışarak olayları manipüle ederler veya kendilerini temize çıkarmak için hikayeyi değiştirerek olayları yeniden yaratmaya çalışırlar.

HER ŞEYE BOYUN EĞMEK

 Sağlıklı bir ilişkide diğer eşin istediğini vermeye ve almaya, uzlaşmaya ve hatta onu yapmaya istekli olmak önemli olsa da, toksik bir ilişkide bu beklenen bir davranıştır. Sırf diğer kişiyi mutlu etmek için her şeye, hatta ahlaki, kişisel veya etik olarak sakıncalı bulduğunuz şeylere bile verdiğinizi fark ederseniz, toksik bir ilişki içindesiniz demektir.

 PASİF-AGRESİF DAVRANIŞLAR

Bir şeylerin yanlış olduğunu hissediyorsunuz, ancak partnerinize “Ne oluyor?” diye sorduğunuzda hiçbir sorun olmadığını söyledikten sonra size soğuk davranmaya devam ederek sizi cezalandırıyorsa buna pasif agresif saldırganlık denir. Bu durumun en büyük sorunu ise size sebeplerin sunulmamasıdır. Tam olarak neyin yanlış olduğunu bilmediğiniz için de çözüm üretemezsiniz.

Pasif agresif davranışa genellikle mesafeli olma eşlik eder ya da partneriniz en ufak bir sorunda birden parlayarak tepki verir. Sürekli olarak üstü kapalı bir sorunun olduğunu hissediyor ancak, partnerinizle konuşmaya çalıştığınızda, kapalı bir kutuyla karşılaşıyorsanız toksik bir ilişkide olabilirsiniz.

 AŞIRI İNİŞ-ÇIKIŞLAR

Fazla iniş çıkışların olduğu, uçlarda yaşanan ilişkiler genellikle toksik ilişkilerdir. Toksik oluşun en büyük göstergesi partnerinizin ne zaman kızgın ne zaman mutlu olacağını asla kestirememenizdir.

Belirsizlikler insan dahil her canlı için büyük bir stres kaynağıdır. Yapılan bir araştırmaya göre ne zaman ne ile karşılaşacağını bilmemek kişinin stres hormonlarında artışa sebep oluyor. Tüm ilişkilerde anlaşmazlıklar veya bazı sıkıntılar olabilir ancak durmaksızın belirsizliklere ve duygusal iniş çıkışlara maruz kalmak oldukça yorucudur.

ŞAKAYLA KARIŞIK SÖYLEMLER

Partneriniz sizi neredeyse aşağılayan bir şey söyleyip sonra da bunun şaka olduğunu ve ciddiye almamanız gerektiğini ekliyorsa ve hatta bunu sürekli yapıyorsa ortada bir problem var demektir. Duygusal baskı kuran bu tipteki insanlar genelde bir sorun yokmuş gibi davranarak sizin durumu abarttığınızı iddia ederek kendinizden şüphe etmenize sebep olurlar.

Komik bir şakalaşma sizi de güldürebilmelidir ancak toksik bir şakalaşmada kendinizi küçük düşmüş, kızgın ve zavallı hissedersiniz.

HER AN TETİKTE OLMAK

Eğer sürekli partnerinizin hayatınızdaki hangi olayı eleştireceğini düşünerek endişe içinde yaşıyorsanız bu büyük bir problemdir. Gelen her mesajı partnerinizin ne diyeceğini kestiremediğiniz için saklamak zorunda hissediyorsanız ya da partneriniz kıskanabilir diye arkadaşlarınızla vakit geçirmekten çekiniyorsanız toksik bir ilişkidesiniz demektir.

Sağlıklı ilişkiler güven ve karşılıklı iletişim üzerine kuruludur. Eğer durmadan endişe ve tedirginlik halinde size tüm hareketlerinizi sorgulatan biriyle beraberseniz tehlike çanları çalıyor demektir.

İZİN ALMA GEREĞİ HİSSETMEK

Normal ilişkilerde iki yetişkinin birbirinden izin alması gerekmez çünkü iki taraf da mantıklı hareket edecek olgunluğa sahiptir. Tabii ki her ilişkide iki tarafın da mutlu olması için bazı önemli durumlarda orta yolu bulmak gerekir ancak sürekli partnerinizden yapmak istediğiniz şeyler için izin almak zorunda kalıyorsanız bu sağlıklı olmayan bir ilişkide olduğunuzu işaret eder. En ufak konuda bile partnerinizden onay almak zorundaysanız toksik bir ilişkide olabilirsiniz.

YORGUN DÜŞMEK

Karşınızdaki kişinin sürekli değişen ruh durumuna ayak uydurmaya çalışmak gerçekten de çok yorucu olabilir. Aylar ve hatta yıllarca bu şekilde yaşamak kişiyi bitkin düşürür. Sağlıklı bir ilişkide her iki taraf da genel olarak tatmin olmuş ve rahat hissetmelidir. Toksik ilişkilerde ise “iyi günlerin” sayısı zaman ilerledikçe azalır ve kötü günler artar. Eğer ilişkinizde sürekli olarak yorulmuş ve bitkin hissediyorsanız ilişkiyi sonlandırmanın vakti gelmiş demektir.

Toksik ilişkiden kurtulmanın ilk adımı, bu sinyalleri tanıyarak ilişkinin toksik olduğunu kabul edebilmektir. Duygularınızı bir kenara bırakarak objektif bir açıdan durumunuzu değerlendirin ve bir uzmandan yardım almaktan çekinmeyin.